Delwedd lloeren o Lesbos
Delwedd lloeren o Lesbos Ynys Roeg yn y Sporades Dwyreiniol yn y Môr Aegeaidd yw Lesbos (Groeg ddiweddar Lésvos). Mae'n gorwedd yn agos iawn i dir mawr Twrci. Ei chanolfan yw dinas Mitilene (weithiau gelwir yr ynys ei hun 'Mitilini' nei 'Mitilene', ar ôl ei brif ddinas). Tyfir yr olewydden a chnydau grawn yno. Mae pysgota sardîns yn bwysig hefyd ond y prif ddiwydiant heddiw yw twristiaeth. Ar ôl Crete ac Euboea Lesbos yw'r fwyaf o'r ynysoedd Aegaeaidd.
Ceir olion presenoldeb pobl o'r oes Neolithig ar Lesbos. Ymsefydlodd y Groegiaid ar yr ynys tua 1000 CC. Blodeuodd diwylliant Groeg yno ac fe'i cysylltir yn arbennig â barddoniaeth Roeg delynegol a gwaith Sappho ac Alcaeus. Roedd yr ynys yn rhan o Aeolis ac yn aelod o Gynhgrair Delos yng Ngroeg yr Henfyd. Yn ddiweddarach daeth i feddiant y Rhufeiniaid a gwnaethpwyd Mitilene yn borthladd rhydd ganddynt.
Codwyd nifer o eglwysi hardd yno ar ddechrau'r cyfnod Bysantaidd. Roedd yn arfer alltudio pobl i Lesbos, e.e. yr ymerodres Irene yn 809. Yn ystod y canrifoedd nesaf newidiai ddwylo yn aml rhwng y Bysantiaid, y Croesgadwyr, y Saraseniaid a'r Tyrciaid. Syrthiodd i'r Otomaniaid yn 1462. Brodor o'r ynys oedd y môr leidr Khair-ed-din Barbarossa. Daeth yn rhan o Wlad Groeg yn 1912.
Categori:Lesbos Categori:Ynysoedd y Sporades Categori:Ynysoedd Gwlad Groeg
ar:لسبوس az:Lesbos bg:Лесбос br:Lesbos ca:Lesbos cs:Lesbos (ostrov) da:Lesbos de:Lesbos el:Λέσβος en:Lesbos eo:Lesbo es:Lesbos et:Lesbos eu:Lesbos fa:لزبوس fi:Lesvos fr:Lesbos gl:Lesbos he:לסבוס hu:Leszbosz hy:Լեսբոս id:Lesbos it:Lesbo ja:レスボス島 ka:ლესბოსი ko:레스보스 섬 ku:Lesbos la:Lesbos lt:Lesbas ms:Lesbos nap:Lesbo nl:Lesbos (eiland) nn:Lésvos no:Lesbos pl:Lesbos pt:Lesbos ro:Lesbos ru:Лесбос scn:Lesbu sh:Lezbos simple:Lesbos sk:Lesbos sl:Lesbos sr:Лезбос sv:Lesbos tg:Лесбос tr:Midilli (ada) uk:Лесбос zh:莱斯博斯岛